Een kwart van de Nederlandse werknemers heeft zijn of haar leidinggevende wel eens buiten reguliere werktijden een privébericht gestuurd, bijvoorbeeld via WhatsApp. Dat blijkt uit een onderzoek uitgevoerd door FolderFeest.nl onder 1.072 Nederlanders. In het onderzoek is gekeken naar hoe vaak, wanneer en waarom mensen hun baas buiten werktijd privé benaderen. Opvallend genoeg geeft een aanzienlijk deel van de werkenden aan dat ze soms toch de telefoon pakken om de baas te appen buiten kantooruren.
Vooral jongere werknemers appen hun baas buiten werktijd
Uit de resultaten komt naar voren dat 1 op de 4 werkenden (25%) wel eens een berichtje naar zijn/haar baas heeft gestuurd buiten werktijd. Deze gewoonte blijkt sterk leeftijdsafhankelijk: van de jonge werknemers (18–30 jaar) heeft ongeveer een derde (rond 33%) dit gedaan, terwijl bij 50-plussers slechts zo’n 10–15% aangeeft ooit hun leidinggevende buiten werktijd te hebben geappt. Ook zien we een klein verschil tussen mannen en vrouwen, mannen sturen iets vaker zo’n bericht dan vrouwen (bijvoorbeeld 28% vs. 22%), maar het verschil is niet heel groot.
De meeste werknemers houden het bij zeldzame gevallen: ongeveer 10% geeft aan maandelijks of vaker een privé-appje naar de baas te sturen, en slechts een kleine groep (circa 3%) doet dit (bijna) wekelijks. Verreweg het grootste deel van de werkenden (ongeveer 75%) heeft nog nooit de behoefte gevoeld om de leidinggevende buiten werktijd te benaderen of doet dat uitsluitend bij hoge uitzondering. Dit wijst erop dat zo’n bericht vooral wordt bewaard voor situaties die men écht belangrijk vindt. Wanneer er buiten werktijd contact wordt gezocht met de baas, gaat het dan ook vaak om praktische of urgente redenen. Zo geeft bijna de helft van de ondervraagden aan weleens te appen om zich ziek te melden of een dringende roosterwijziging door te geven. Andere veelgenoemde redenen zijn spoedvragen over het werk (bijvoorbeeld een urgente klantvraag of een naderende deadline) of het delen van belangrijk nieuws dat niet kan wachten tot de volgende werkdag. Slechts een klein percentage stuurt de leidinggevende wel eens een berichtje voor iets persoonlijks of informeels (bijv. een grapje of felicitatie), wat suggereert dat de meeste van deze privé-berichtjes een zakelijk karakter houden.
Altijd bereikbaar: hoe is het zover gekomen?
Dat een kwart van de werknemers zijn of haar baas buiten werktijd app’t, heeft te maken met de veranderende communicatiecultuur op de werkvloer. Dankzij smartphones en messaging-apps als WhatsApp is het erg laagdrempelig geworden om op elk moment iemand te bereiken. Sterker nog, Nederland is koploper in WhatsApp-gebruik voor werk in Europa, drie op de vier werknemers gebruikt deze app voor werkdoeleinden. Die digitale toegankelijkheid vervaagt de grens tussen werk en privé. Uit eerder onderzoek van CBS en TNO bleek bijvoorbeeld dat bijna de helft van werkend Nederland buiten werktijd vaak of altijd bereikbaar is via telefoon, e-mail of WhatsApp. In zo’n cultuur voelt een kort berichtje sturen na werktijd minder ongebruikelijk.
Ook de aard van het werk en maatschappelijke trends spelen een rol. Veel jongeren en parttimers werken in sectoren als horeca en retail, waar flexibel roosteren en diensten ruilen gebruikelijk zijn. In die branches is het eigenlijk normaal om buiten kantoortijden te communiceren, even de baas appen over een shift die niet uitkomt, hoort er dan bij. Niet bereikbaar zijn kan hen zelfs direct geld kosten als ze een oproep missen. Dit verklaart mede waarom vooral jongere werknemers relatief vaker hun leidinggevende na werktijd benaderen. Tegelijkertijd zien we een bredere werkcultuur ontstaan waarin voortdurend “aan staan” de norm lijkt. Veel medewerkers voelen de druk om snel te reageren, zelfs ‘s avonds of in het weekend, omdat collega’s of bazen doorgaan buiten werktijd. Bijna de helft van de werknemers vindt het dan ook vervelend om in vrije tijd werkberichten te ontvangen, juist omdat die druk om bereikbaar te zijn op de loer ligt. Daar staat tegenover dat een bijna even grote groep het prettig vindt om alvast te weten wat er speelt – voor hen geeft het lezen van een berichtje buiten werktijd juist rust.
Technologie en thuiswerktrends hebben de afgelopen jaren de drempel verder verlaagd. Tijdens de COVID-19-periode en door het toegenomen thuiswerken is communicatie informeler en verspreid over de dag geworden. Een snelle WhatsApp naar de leidinggevende kan efficiënter voelen dan een formele e-mail. Daarbij komt dat expliciete regels ontbreken: in Nederland is het recht op onbereikbaarheid (anders dan in bijvoorbeeld Frankrijk) nog niet wettelijk geregeld, al wordt er wel over gediscussieerd. Oftewel, het is vaak aan werknemers en werkgevers zelf om samen grenzen af te bakenen.
Ivar van der Wal: “WhatsApp is handig, maar houd werk-privé in balans”
“Eigenlijk is het best logisch dat zo veel werknemers hun baas wel eens via een appje benaderen,” reageert Ivar van der Wal, eigenaar van FolderFeest.nl, op de cijfers. “We gebruiken allemaal dagelijks onze smartphone, dus even snel een WhatsApp sturen voelt heel normaal. Voor praktische of urgente zaken kan dat superhandig zijn – je hebt snel antwoord en iedereen is weer op de hoogte. Tegelijk is het belangrijk om goed na te denken waar de grens ligt. Niet iedere vraag is zó dringend dat hij na werktijd gesteld móet worden. Ons onderzoek laat zien dat de meeste mensen hier terughoudend mee omgaan, en dat is gezond. Mijn advies aan zowel bazen als werknemers is: maak duidelijke afspraken over bereikbaarheid. Een berichtje buiten werktijd moet kunnen als het nodig is, maar niemand zou zich verplicht moeten voelen om 24/7 ‘aan’ te staan.”
Buiten werktijd offline – ook wel eens goed
Alles bij elkaar laat dit onderzoek zien dat het privé-appje naar de baas inmiddels voor een deel van werkend Nederland heel normaal is geworden. Toch doet het merendeel het niet, wat betekent dat veel mensen nog steeds waarde hechten aan een duidelijke scheiding tussen werk en vrije tijd. Die balans blijkt belangrijk: af en toe niet beschikbaar zijn voor werk is helemaal geen slecht idee. Nu de zomer voor de deur staat en vakanties beginnen, is het misschien een mooi moment om hierover na te denken. Even echt offline gaan buiten werktijd, bijvoorbeeld geen werkapps op zondagavond, kan helpen om op te laden. Uiteindelijk gaat het erom een middenweg te vinden: een enkel appje sturen of beantwoorden als het nodig is, kan natuurlijk geen kwaad en kan zelfs praktisch zijn. Zolang werkgever en werknemer elkaars grenzen respecteren, blijft het privé-bericht buiten werktijd een handig hulpmiddel in plaats van een bron van stress. Geniet dus gerust van die zomeravond zonder telefoon, het werkbericht kan vaak tot morgen wachten.
Bron: Onderzoek uitgevoerd door FolderFeest.nl, juli 2025. (Representatieve steekproef, ~1.000 respondenten, 18 jaar en ouder, Nederlanders in loondienst.)
