Zijn de boodschappen in België goedkoper?

Veel Nederlanders vragen zich af of boodschappen doen in België goedkoper is dan in eigen land. Door de sterk gestegen prijzen in de supermarkt de afgelopen jaren kijken consumenten steeds kritischer naar prijsverschillen, zelfs over de landsgrenzen heen. In dit artikel duiken we diep in de feiten en cijfers: zijn dagelijkse boodschappen bij onze zuiderburen werkelijk goedkoper? We bekijken prijsvergelijkingen, verklaren de oorzaken van eventuele verschillen en geven praktische tips – van slim gebruikmaken van aanbiedingen tot het plannen van een grensbezoek. Zo krijg je een compleet beeld van hoe het zit met de boodschappenprijzen in België vs. Nederland, en hoe je hier als consument je voordeel mee kunt doen.

Prijsverschillen tussen Belgische en Nederlandse supermarkten

Om de vraag te beantwoorden of boodschappen in België goedkoper zijn, moeten we eerst naar de gemiddelde prijsniveaus kijken. Uit recent onderzoek blijkt dat het verschil in gemiddeld prijspeil tussen Nederland en België kleiner is dan velen denken. Sterker nog, boodschappen doen in Nederland is gemiddeld genomen niet duurder dan in België. Volgens een vergelijkende studie van EFMI Business School lagen in 2023 de consumentenprijzen voor voeding en niet-alcoholische dranken in Nederland gemiddeld 4,5% lager dan in België. Met andere woorden: over de hele linie genomen is een volle boodschappenkar hier iets voordeliger. Dit klinkt misschien verrassend, omdat vaak wordt aangenomen dat België goedkoper zou zijn, maar het laat zien dat het algemene beeld genuanceerd is.

Voorbeeld: hetzelfde boodschappenmandje in beide landen

Gemiddeldes vertellen niet het hele verhaal. Consumenten kopen immers geen “gemiddeld product”, maar specifieke artikelen. Er kunnen dus flinke verschillen zitten per product of winkelketen. Een sprekend voorbeeld is een test met een identiek boodschappenmandje aan beide zijden van de grens. Zo vergeleek de Nederlandse blog Gierige Gerda tientallen dagelijkse producten (voornamelijk eigen merk) bij Aldi en Albert Heijn in Nederland, België en Duitsland. Het resultaat van deze vergelijking zie je in Tabel 1.

Land	Totale prijs voorbeeldmandje (±50 producten)
Nederland	€ 150,12
België	€ 147,01
Duitsland	€ 144,81

Tabel 1: Voorbeeld van de totale kosten van eenzelfde boodschappenmandje per land (Bron: GierigeGerda.nl, 2024).

Uit dit voorbeeld blijkt dat dezelfde boodschappen in België iets goedkoper uitpakten dan in Nederland, maar het verschil was beperkt – slechts rond de 2% voordeliger. Duitsland was in dit geval nog iets goedkoper, maar ook daar ging het maar om een paar procent verschil. We hebben het dus níet over gigantische verschillen: een volle kar boodschappen over de grens bespaart je geen 50% op de kassabon, maar eerder hooguit enkele euro’s op elke €100 uitgegeven.

Een ander praktijkvoorbeeld komt uit een steekproef van Omroep Brabant met huismerkproducten. Zij vulden een winkelkar met 14 identieke producten bij Albert Heijn, Jumbo en Aldi in zowel België als Nederland. Daaruit bleek dat de huismerk-boodschappen in België merkbaar goedkoper waren voor die selectie: bij Albert Heijn was de kassabon in België ruim €6 lager dan voor dezelfde producten in een Nederlandse AH-filiaal; bij Jumbo scheelde het meer dan €5 en bij Aldi bijna €4. Het ging hier om dagelijkse producten variërend van zuivel en broodbeleg tot schoonmaakmiddelen. Dat is opvallend, aangezien de producten in het geval van AH en Jumbo uit dezelfde distributiecentra komen en dus in feite hetzelfde zijn.

Hoe kan het dat de ene vergelijking een kleiner verschil toont en de andere een groter verschil? Het antwoord ligt in welke producten en winkels je vergelijkt. Wanneer we namelijk inzoomen op individuele producten of merken, zien we pas echt waar de verschillen zitten.

Huismerken vs. A-merken: waar zit het verschil?

Prijsverschillen tussen België en Nederland manifesteren zich vooral op productniveau. In het algemeen kunnen we zeggen dat huismerken (eigen merk-producten) en basisproducten in België soms goedkoper geprijsd zijn, terwijl A-merken (bekende merkproducten) in Nederland niet altijd duurder hoeven te zijn en in sommige gevallen juist goedkoper zijn.

Uit de eerdergenoemde EFMI-analyse van Albert Heijn in beide landen bleek dat van de duizenden identieke producten slechts 20% exact dezelfde prijs had in beide landen. De AH-huismerkproducten waren gemiddeld ~4% goedkoper in Nederland, terwijl de A-merkartikelen in Nederland gemiddeld ~2% duurder waren dan in AH België. Met andere woorden: Albert Heijn Nederland hanteert voor zijn eigen merk over het algemeen lagere prijzen, maar bij de grote merken betaal je in Nederland iets meer dan de Belgen.

Deze cijfers klinken wellicht abstract, dus laten we het concreter maken met enkele producten. Een vaak genoemd voorbeeld is het potje appelmoes van HAK: dit is in België een stuk goedkoper dan in Nederland. De fabrikant (HAK) geeft aan dat zij beide landen voor dezelfde prijs beleveren; het zijn de retailers die in Nederland een hogere marge pakken op dit product. Daar staat tegenover dat sommige A-merken juist goedkoper zijn in Nederland – zo kost een blik Unox-soep in Nederland €2,49, terwijl exact diezelfde soep in België rond de €4,49 kost. Dit laat zien dat het per product en merk verschilt: je kunt niet zomaar zeggen dat alle merkartikelen in België goedkoper zijn.

Ook de resultaten van Omroep Brabant ondersteunen die nuance. In hun test waren bepaalde huismerkproducten fors duurder in Nederland: een pot keukenzout kostte in Nederland bijna €3, tegenover €0,85 in België – dat is een enorm verschil percentagegewijs. Evenzo betaalde men voor een liter huismerk-vanille-ijs in Nederland €1 meer dan in België. Dit soort basisproducten werden in België dus flink scherp geprijsd. Daarentegen noemde retaildeskundige Paul Moers in diezelfde reportage dat bijvoorbeeld kaas juist in België duurder kan zijn; kaas geldt daar meer als luxeproduct, terwijl het in Nederland een alledaagse boodschappenlokker is. Inderdaad bleek een kilo Goudse kaas in een prijspeiling in Nederland beduidend minder te kosten dan in België.

Kortom: er is geen eenduidig antwoord. Sommige boodschappen zijn in België goedkoper, andere juist duurder. Het loont dus om per product te kijken waar het voordeliger is. Maar waarom bestaan die verschillen eigenlijk? Daar zijn meerdere redenen voor, van belastingen tot marktstrategie.

Oorzaken van prijsverschillen tussen Nederland en België

Het prijsverschil tussen Belgische en Nederlandse boodschappen komt voort uit een combinatie van factoren. Hieronder zetten we de belangrijkste oorzaken van prijsverschillen op een rij:

Btw-tarief op voeding: België hanteert een btw-tarief van 6% op voedingsmiddelen, terwijl dit in Nederland 9% is. Dat lagere belastingtarief in België geeft daar een klein prijsvoordeel op voedingswaren. Met alleen btw wordt het echter niet volledig verklaard; ondanks de hogere 9% btw in Nederland zijn de supermarktprijzen hier gemiddeld nog steeds concurrerend, wat betekent dat andere factoren een rol spelen.
Accijnzen en heffingen: Ook specifieke belastingen beïnvloeden de prijzen. Nederland heeft recent bijvoorbeeld een suikertaks ingevoerd (begin 2024) op suikerhoudende dranken. Dit maakt frisdrank in Nederlandse winkels duurder dan in België, waar zo’n extra belasting (nog) niet van toepassing is – getuige het prijsverschil voor een liter cola (NL ~€0,77 vs. BE ~€0,43 voor dezelfde cola). Anderzijds zijn alcoholische dranken in Nederland juist goedkoper dan in België, deels door lagere accijnzen op alcohol. Wie bijvoorbeeld een krat bier koopt, is in Nederland doorgaans minder kwijt dan in België. Zulke accijnsverschillen kunnen consumenten ertoe bewegen over de grens drank in te slaan.
Concurrentie en marktstrategie: Het supermarktlandschap verschilt per land. In Nederland is de markt zeer competitief met spelers als Albert Heijn, Jumbo, Lidl en Aldi die strijden om de klant. Deze hevige concurrentie leidt tot scherpe prijzen en veel wekelijkse aanbiedingen (Nederland staat bekend als een echt “aanbiedingenland”). In België daarentegen was het prijsniveau traditioneel wat hoger bij de lokale ketens (zoals Delhaize, Carrefour, Colruyt). Maar met de opkomst van Nederlandse ketens (AH en Jumbo) in België is er een prijzenoorlog ontstaan: nieuwkomers stunten met lagere prijzen om marktaandeel te veroveren. Zo worden in Belgische filialen van AH en Jumbo bepaalde producten bewust goedkoper aangeboden om klanten te lokken, wat de Nederlandse consument in feite mee financiert via hogere prijzen thuis. Concurrentieverhoudingen spelen dus een grote rol.
Kosten en loonniveau: Ten slotte zijn er de onderliggende kostenstructuren. Loonkosten, huurprijzen van winkels, transport- en energiekosten verschillen tussen Nederland en België. Belgische supermarkten hebben bijvoorbeeld te maken met iets andere loonkosten (o.a. door automatische loonindexering) en regelgeving. Deze kosten kunnen doorwerken in consumentenprijzen. Ook kiezen retailers per land welke marges ze nemen. Soms worden in het ene land bepaalde producten duurder gemaakt om elders goedkopere prijzen te compenseren. Denk aan het voorbeeld uit België: huismerken goedkoop, maar mogelijk vlees of verse groenten wat duurder om de verliesleidende aanbiedingen te balanceren.

Al deze factoren samen zorgen ervoor dat het prijsplaatje van je boodschappen in België net wat anders kan uitvallen dan in Nederland. Voor de consument betekent dit dat het vergelijken van prijzen geen appelen-met-peren-verhaal is: je moet rekening houden met zowel structurele factoren (zoals btw) als tijdelijke promoties en strategieën.

Bespaartips: slim boodschappen doen over de grens

Nu we de verschillen en oorzaken kennen, is de vraag: hoe kun je hier als consument van profiteren? Als je dicht bij de grens woont of van plan bent om in België boodschappen te doen om geld te besparen, houd dan rekening met de volgende praktische bespaartips:

Vergelijk prijzen en aanbiedingen vooraf: Doe research voordat je gaat grensshoppen. Veel supermarktketens hebben hun prijzen online staan of in de wekelijkse folder. Bekijk de folders van Belgische supermarkten (zoals Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi, Albert Heijn België, Jumbo België) om te zien welke aanbiedingen er zijn. Platforms als FolderFeest.nl verzamelen de nieuwste aanbiedingen en kortingsacties op één plek, zodat je snel kunt ontdekken waar de beste deals zijn. Let vooral op producten waarvan je weet dat ze in Nederland duur zijn geworden – bijvoorbeeld frisdrank met suiker, of bepaalde A-merken – en kijk of die in België in de aanbieding zijn.
Weet wát je waar koopt: Zoals uit de voorbeelden blijkt, loont het om selectief te zijn. Bepaalde producten zijn structureel goedkoper in België, zoals vaak enkele huismerkartikelen, frisdranken zonder statiegeld en bijvoorbeeld sommige conserven of zoetwaren. Andere producten kun je beter in Nederland blijven kopen, omdat ze hier juist goedkoper zijn, bijvoorbeeld veel versproducten (groente, fruit, zuivel), producten als koffie (in België geen koffie-accijns, maar in omringende landen wel) en mogelijk bier en kaas. Maak desnoods een lijstje van welke items je in welk land het goedkoopst kunt scoren. Zo haal je het maximale voordeel uit beide kanten.
Let op bijkomende kosten: Boodschappen over de grens doen heeft alleen zin als de besparing groter is dan de kosten van extra reizen. Woon je in Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Brabant of Limburg vlakbij België, dan is het natuurlijk eenvoudig. Maar moet je een half uur of langer rijden, reken dan uit of de benzine- of dieselkosten (en je tijd!) opwegen tegen de besparing van een paar euro op de boodschappen. Combineer eventueel een trip: bijvoorbeeld tanken (brandstofprijzen kunnen ook verschillen tussen NL en BE), grote boodschappen doen en een bezoekje aan een Belgische markt of bakker, zodat het de moeite loont én leuk is.
Houd rekening met statiegeld en verpakking: In Nederland zit er statiegeld op veel plastic flessen en sinds 2023 ook op blikjes. In België (op het moment van schrijven) is statiegeld op kleine plastic flessen/blikjes nog niet ingevoerd. Koop je frisdrank of bier in België, dan betaal je geen statiegeld – dat scheelt meteen aan de kassa. Besef wel dat je die Belgische verpakkingen niet in Nederland kunt inleveren voor geld, dus recyclen moet je ze zelf doen. Ook kunnen formaten verschillen per land (bv. een pot pindakaas is in België misschien groter of kleiner). Let daar op bij het prijsvergelijken: check de prijs per liter of kilo om eerlijk te vergelijken.
Gebruik klantenkaarten en spaaracties: Net als in Nederland hebben supermarkten in België loyaliteitsprogramma’s en klantenpassen. Als je vaker in België shopt, neem dan zo’n (veelal gratis) klantenkaart mee. Bijvoorbeeld, de Albert Heijn Bonuskaart werkt ook in Belgische AH-winkels voor de Bonus-aanbiedingen. Delhaize heeft een SuperPlus-kaart met kortingspunten, Carrefour de Bonus Card, enzovoort. Hiermee profiteer je van extra kortingen en spaaracties die locals ook krijgen.
Doe vooral géén impulsaankopen vanwege ‘goedkoper’ idee: Tot slot, onthoud dat iets alleen goedkoper is als je het toch al nodig had. Het heeft geen zin om naar België te rijden om daar vervolgens allerlei extra snacks of non-food te kopen die je eigenlijk niet van plan was te halen. Blijf kritisch en koop voornamelijk die producten waarbij je een duidelijk prijsvoordeel hebt gezien. Zo blijft je bespaarstrategie effectief.

Met deze tips kun je gericht voordeel halen uit de prijsverschillen, zonder dat je voor onaangename verrassingen komt te staan. Grensshoppen kan leuk én voordelig zijn, mits je het goed plant.

Samenvatting en conclusie

Zijn de boodschappen in België goedkoper? Het antwoord is: ja en nee. Er is geen simpel zwart-wit antwoord, omdat het afhangt van wát je koopt en hoe je koopt. Gemiddeld genomen zijn de prijsniveaus in Nederlandse supermarkten vergelijkbaar met – en volgens sommige data zelfs iets lager dan – die in België. Het idee dat je in België standaard veel goedkoper uitbent, klopt dus niet helemaal. Wel zijn er specifieke producten en situaties waarbij boodschappen in België voordeliger kunnen zijn: met name bepaalde huismerken en producten die in Nederland zwaarder belast zijn (zoals gezoete dranken) vind je over de grens voor minder geld. Daartegenover zijn andere artikelen, zoals verse groenten, fruit, kaas en alcohol, vaak juist goedkoper in Nederland.

De recente jaren van inflatie hebben consumenten alerter gemaakt op prijsverschillen. Zowel België als Nederland zagen de supermarktprijzen fors stijgen, en dit heeft de interesse in grensshoppen vergroot. In de praktijk blijken de verschillen echter meestal klein in procenten uitgedrukt – een paar euro op een volle kar boodschappen. Toch, elk voordeel is meegenomen: zeker voor grensbewoners of wie toevallig in België is, kan het lonen om slim in te kopen. Gebruik aanbiedingen en vergelijkingen in je voordeel, en bedenk dat supermarktketens voortdurend hun strategie aanpassen. Zo heeft Albert Heijn in België een goedkoop imago opgebouwd, terwijl dezelfde keten in Nederland als prijzig wordt gezien – een aanwijzing dat concurrentie ter plekke de prijzen stuurt.

Conclusie: Boodschappen in België kunnen goedkoper zijn voor bepaalde items of als je optimaal van acties profiteert, maar een enorme prijsbreuk met Nederland is er niet. Voor de gemiddelde dagelijkse boodschappen hoef je niet per se de grens over; beide landen kennen volop aanbiedingen en goedkope opties als je goed oplet. Het beste advies is om bewust te blijven vergelijken. Op een platform als FolderFeest.nl kun je zowel Nederlandse als Belgische folders en deals checken om te zien waar jouw favoriete producten in de aanbieding zijn. Uiteindelijk zit de echte winst in slim koopgedrag: plan je boodschappen, let op prijs per eenheid en laat je niet verleiden tot onnodige uitgaven. Zo haal je het meeste uit je boodschappengeld – of dat nu in België of in Nederland is.